” ဝိတ်လျော့ဖို့ နည်းလမ်းတွေ၊ diet plan တွေနဲ့ ချင့်ယုံသင့်တဲ့ အချက် (၁၀) ချက် “
သတင်းအချက်အလက်တစ်ခု တွေ့တဲ့အခါ ယုံကြည်သင့်ရဲ့လား၊ မိမိအတွက်အကျိုးရှိမလား (ဒါမှမဟုတ်) သူတို့ကိုယ်ကျိုးအတွက် ကိုယ့်ကို အသုံးချနေတာလား ပြန်ချင့်ချိန်သင့်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးနဲ့ဆိုင်တာဆို ပိုလို့တောင် အရေးကြီးပါတယ်….
ဘယ်လိုအချက်တွေက ဝိတ်ချတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆင်ခြင်သင့်တာလဲ….
.
(၁) မြန်မြန်ကြီး ဝိတ်ကျစေတယ်လို့ ကြော်ငြာတာ
ဝိတ်ကျအောင် ကြိုးစားဖူးသူတိုင်း သိမှာပါ။ အဆီ တစ်ပေါင်လောက် လောင်ကျွမ်းဖို့က ဘယ်လောက်ခက်လဲဆိုတာ…..
GYM မှာ တစ်နေ့ တစ်နာရီ မနားတမ်းဆော့တောင် တစ်လ ၄~၅ ပေါင်လောက်သာ ကျနိုင်တာပါ။ အဲဒါကို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ကြော်ငြာတဲ့သူတွေက တစ်ပတ်နဲ့ ၆ ပေါင် ကျတယ်ပြော၊ တကယ်ကျသွားတယ်ပြောတဲ့သူတွေကို အထောက်အထားအနေနဲ့ ပြနေဦးတော့ … တကယ် တစ်ပတ် ၆ ပေါင်လောက် ဝိတ်ကျရင်တောင် ဒါဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် မကောင်းပါ။ ဝိတ်အကျမြန် အတက်မြန်ပြီး Yo-Yo အာနိသင်လို့တောင် ခေါ်ကြပါတယ်။
ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ နည်းလမ်းအတိုင်းကတော့ တစ်ပတ်ကို ၁-၂ ပေါင်စီ လျှော့လျှော့သွားတာပဲ အားပေးပါတယ်။ တက်လာတုန်းကလည်း ဝုန်းခနဲ တက်လာခဲ့တာမှ မဟုတ်ဘဲနော့ ….
.
(၂) အားဆေးတွေ၊ ဖြည့်စွက်စာတွေနဲ့ အထုပ်တွေ (ကော်လဂျင်တို့လို) တွေ တွဲရောင်းနေပြီဆို ဂရုစိုက်ပါ။
တကယ်လို့ မိမိက သွားလာလှုပ်ရှား စားသောက်မှုပုံမှန်ပဲဆို အထူးတလည် ဖြည့်စွက်စာ မလိုပါဘူး။ ရောဂါအခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်လို့ (ဥပမာ – သွေးတိုးလို့ သွေးကျဆေးသောက်ရတာ) မဟုတ်ဘဲနဲ့တော့ တခြားဘာဆေးမှ မလိုဖို့များပါတယ်။ ယနေ့ထက်တိုင် သက်ရှိထင်ရှားရှိနေတဲ့ အသက်ရာကျော် ဖိုးဖိုး ဖွားဖွားတွေကရော ဒီကော်လဂျင်တွေ၊ ဖြည့်စွက်စာတွေ၊ ဆေးတွေ သောက်ခဲ့လား ဆင်ခြင်ကြည့်ကြဖို့ပါ….
.
(၃) အစာအုပ်စု တစ်ခုခုကို လုံး၀ ဖြတ်ခိုင်းနေပြီဆိုရင် သတိထားပါ
အစားအစာက လူနဲ့တည့်တယ်ဗျ။ တချို့တွေလည်း မြေပဲနဲ့မတည့်တာတို့ ပင်လယ်စာ မတည့်တာတို့လိုတော့ ဓာတ်မတည့်တာမျိုး (allergy) အလာဂျီ ရှိတာပေါ့။ အလာဂျီလိုမဟုတ်ဘဲ ဝိတ်ကျဖို့အတွက် လုံး၀ရှောင်ခိုင်း ဖြတ်ခိုင်းတာတွေက သဘာ၀မကျပါဘူး။
ဖြတ်လိုက်လို့ကောင်းတာဆိုလို့ အရက်၊ ဆေးလိပ်၊ ကွမ်းနဲ့ အခြား ငွေယိုပေါက်တွေ၊ သုံးထပ်သား၊ ၀က်ခေါက်၊ ၀က်ဆီ စတာလိုမျိုး တိရိစ္ဆာန်ကရတဲ့ အဆီတွေပဲ ရှိတာပါ။
နေ့စဥ် စားသုံးနေတဲ့ ထမင်း (သို့) ဂျုံကို လျော့စားတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ လုံးဝ ဖြတ်ရမယ် ဆိုတာမျိုးက ကျန်းမာရေးအရ မသင့်တော်လှပါဘူး။
.
(၄) အကောင်းဆုံး လျှို့ဝှက်နည်း၊ သိသူ ဖော်စား မသိသူကျော်သွား သကဲ့သို့၊ နတ်ရေကန်ထဲ ခုန်ချလိုက်သကဲ့သို့ဟု မျှော်လင့်ချက်များပေးကာ ဘာမှ မပင်ပန်းဘဲ ၀ိတ်ကျ လှပသွားမည်ဟု ပြောလာသောအခါ….
၀ိတ်ကျတာ ဘာ လျှို့ဝှက် သိုင်းကျမ်းမှမရှိပါဘူး။ ကိုယ်လုပ်ရင် ကိုယ်ရပါတယ်….. ကြော်ငြာတွေ့တိုင်း အပြည့်မယုံဘဲ ချင့်ယုံပေးပါ။
.
(၅) ငွေပေးချေရမှုများ ပါလာပြီဆို သတိထားပါ။
သူ့မှာ နည်းလမ်းကောင်းတွေက ဘယ်လိုရှိတာ သူ့တုန်းက ဘယ်လို လှပ ၀ိတ်ကျသွားတာ …. အသေးစိတ်ပြောပြဖို့ ဂရုထဲ၀င်ခဲ့နော် ၀င်ကြေးလေး ဘယ်လောက်ဘယ်လောက်…. စသဖြင့် ကြေငြာလေ့ရှိကြပါတယ်။ ငွေယူမှ တလေးတစားရှိကြလို့ဆိုပြီး ဆွယ်တရား ပြောတတ်ကြပါတယ်။
ဘယ်လိုမဆို အကျိုးရှိ/မရှိ၊ ဖြစ်နိုင်/မဖြစ်နိုင်၊ အလွယ်လမ်း မဖြစ်နေဖို့ကို ချင့်ယုံပါ။
.
(၆) တစ်နေ့တာ ကယ်လိုရီ အနည်းငယ်လေးသာပေးစားတာမျိုး… သတိထားပါ
ရေရှည် လုပ်နိုင်တာကိုသာ လုပ်ပါ။ ဝိတ်လျော့တယ်ဆိုတာ ရေတိုအတွက် မဟုတ််ပါဘူး။ ကျန်းမာရေးလိုက်စားတယ်ဆိုတာ ကိုယ်ကျင့်အပြုအမူတစ်ခုဖြစ်လို့ အမြဲလုပ်နိုင်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
.
(၇) လုပ်လိုက် နားလိုက်နဲ့ cheat day မက်လုံးများ
အပေါ်က ပြောသလိုပါပဲ အမြဲတမ်းအတွက် ထာ၀ရမဟုတ်ဘူးဆို စားသောက်နေထိုင်ပုံကို ဆင်ဆင်ခြင်ခြင် စားလိုက်၊ စားချင်တာ အထိန်းအကွပ်မရှိ စားလိုက်နဲ့ဆို ဘာမှကို အကျိုးမရှိပါ။
ကျင့်စဉ်တစ်ခု အပြုအမူတစ်ခု သီလတစ်ခုလို အစားအစာကို ကောင်းမွန်တာ ရွေးချယ်စားတာ၊ သဘာ၀နဲ့ ပိုနီးစပ်အောင်နေတာ၊ အလေအလွင့်နည်းအောင် နေထိုင်တာ စတာတွေ လေ့ကျင့်ပြင်ယူနိုင်ပါတယ်။
.
(၈) ချွေးမကျ မပင်ပန်းဘဲ ဝိတ်ကျမယ်ဆိုတဲ့ မက်လုံးများ သတိထားပါ
ချွေးဆိုတာ အဆီတွေငိုတဲ့ မျက်ရည်လို့ တင်စားသလိုပါပဲ။ လောကမှာ အလွယ်ရတာ ဘာမှကိုမရှိပါဘူး။ သက်သာချင်တဲ့သူတွေကို မက်လုံးပေး လောဘတက်အောင်လုပ်ပြီး သူတို့ အစားအစာ ပစ္စည်းတွေကို ရောင်းတာ ပိုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
.
(၉) တစ်ခုခု ရောင်းနေပြီဆို သတိထားပါ
မိမိပတ်၀န်းကျင်မှာ ၀ယ်ရပြုရ လွယ်တာမျိုးမဟုတ်ဘဲ တစ်နေရာရာကနေ တကူးတက ၀ယ်ရတာမျိုး …. အရမ်းကောင်းလှချည်ရဲ့ဆိုတာတွေ တစ်နေရာထဲက အကုန်စုရောင်းပေးတာ သဘာ၀မကျလှပါဘူး။ လက်တွေ့မှာတောင် စျေးထဲသွား၀ယ်ရင် ဆိုင်တွေအကုန် ဖြန့်၀ယ်ကြတာပဲလေ။
.
(၁၀) သာမန်လူတွေ စားသောက်ပုံနဲ့ တအားကွဲထွက်နေတာ
အထူးတလည် အစားအစာ၊ နတ်ဆေး ဆိုတာ လောက မှာ မရှိပါဘူး။ တစ်ကိုယ်တည်း ထီးထီးကြီး ထူးထူးဆန်းဆန်းတွေ စားရတဲ့အခါ ထမင်းဝိုင်းကရတဲ့ ပျော်ရွှင်မှုတွေ ပျောက်ဆုံးသွားပါလိမ့်မယ်။ ဘော်ဒါတွေနဲ့ ထိုင်တဲ့အခါ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်က အီကြာကွေးအေးအေးကြီးတောင် စားလို့ကောင်းနေတာပဲ မဟုတ်လား…..
..
..
ခြုံပြောရရင်တော့ ကျန်းမာစွာ ဝိတ်လျော့နိုင်ဖို့ ခြေလှမ်းသေးသေးလေးနဲ့ စတင်ပါ။ စတင်ဖို့ရယ် စွဲစွဲမြဲမြဲ လုပ်ဖို့ရယ်ဆိုတဲ့ ၂ ချက်ရှိတာနဲ့တင် လုံလောက်ပါပြီ။
အကြံဥာဏ်ပေးမှုတွေ လိုအပ်လာတဲ့အခါ တယ်လီကျန်းမာကိုသာ ဆက်သွယ်လိုက်ပါ။ သဘောမနောကောင်းတဲ့ ဒေါက်တာလေးတွေက အခမဲ့ ဆွေးနွေးအကြံပေးသွားမှာပါလို့ ပြောကြားလိုက်ပါရစေ ????….
.
အာဟာရဆရာ၀န်တစ်ဦး
Reference:
How to Spot a Diet Red Flag | U.S. News
❤️ NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ ❤️
????တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် အခမဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်။
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက် တယ်လီကျန်းမာ messenger ကို ဆက်သွယ်ပါ။
( နေ့စဉ်မနက် ၈နာရီမှ ည၁၀နာရီအထိ )
Ministry of Health,
National Unity Government.
