Cosmos

ရှေ့ရက်တွေမှာ ဥပမာတွေ ရှုပ်ယှက်ခတ်အောင် ပေးပြီး စီဒီဖိုးတွေ ဘိုင်ရယ်လုတ် (viral load) တွေ ပြောထားပြီးပြီဆိုတော့ ဒီနေ့တော့ အေအာတီဆေးလေးတွေဘက် နည်းနည်းသွားမယ်နော်။ အေအာတီဆိုလို့ လျှာလိပ်အောင် အသံထွက်ရတဲ့ ဆေးတွေဆိုပြီး မလန့်သွားပါနဲ့… အဲဒါတွေ အသေးစိတ် မပြောပါဘူး ခေါင်းရှုပ်သွားမှာစိုးလို့။ဒါပေမယ့် ယေဘုယျတော့ ပြောပြချင်တယ်။...

ဒီနေ့ နိုဝင်ဘာ (၂၈) ရက်နေ့က World Compassion Day ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်း မေတ္တာတရားကို သက်ရှိအားလုံးအပေါ်ဖြန့်ကျက်သက်ရောက်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်တဲ့နေ့ကို ဆိုလိုတာပါ။ မေတ္တာကို လူသားမျိုးနွယ်ရဲ့ အဓိက သဘာဝတစ်ခုအဖြစ် ကာလကြာရှည်စွာ မှတ်ယူထားခဲ့ပြီး သက္ကရာဇ် ၂၀၀၀ အစောပိုင်းလောက်မှာတော့ မေတ္တာသဘောကို အဓိကအာရုံစိုက်တဲ့ စိတ်ကုထုံးဆိုပြီး ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်။...

ဒီနေ့မှာတော့ စီဒီဖိုး (CD4) အကြောင်း တကယ်ပြောပါပြီနော် ????သူ့မတိုင်ခင် ကိုယ်ခံအားစနစ်နဲ့ စရမယ်…လူတစ်ဦးတစ်ယောက်စီတိုင်းမှာရှိတဲ့ ကိုယ်ခံအား/ ခုခံအားစနစ် (immune system) ဟာဆိုရင် အနုပညာတူရိယာတွေ အများကြီးပါတဲ့ သံစုံတီးဝိုင်းကြီး (orchestra) နဲ့ တူတယ်လို့ တချို့ကတင်စားကြတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကိုယ်ခံအားစနစ်မှာပါဝင်တဲ့ ပရိုတိန်းလေးတွေ၊ ဆဲလ်လေးတွေဟာ...

၂၀၂၃ ကမ္ဘာ့ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါနေ့ (World AIDS Day) အထိမ်းအမှတ် စာအရှည်ကြီးတွေရေးနေတဲ့ ဒေါက်တာမာယာ စီဒီဖိုး (CD4) နဲ့ HIV ပိုးကောင်ရေ (HIV Viral Load) အကြောင်း မပြောပြခင် ဒီနေ့တော့ ကြားဖြတ်လေး အကိုတွေ၊ မောင်တွေအတွက် စိတ်ဝင်စားစရာ...

HIV ပိုး ကူးစက်ပုံအကြောင်း သင်သိထားတာ ပြည့်ရော ပြည့်စုံရဲ့လား... ဟုတ်ရော ဟုတ်ရဲ့လား... ???? ? အသေးစိတ် ဖတ်ကြည့်လိုက်ရအောင်လေနော်.... ပထမဆုံးအနေနဲ့ အများစု တွေးထင်ထားတာတွေက ဟုတ်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ အားလုံးပဲ သိထားပြီးသားဖြစ်နိုင်တဲ့... - အရေပြားချင်းထိတွေ့တာ (ဥပမာ - လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်တာ၊ ဖက်တာ) - အိမ်သာ ရေချိုးခန်း...

လေဖြတ်တယ်ဆိုတာဟာ ကြိုတင်ကာကွယ်လို့ရတဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သွေးပေါင်ချိန် မြင့်တက်ခြင်း၊ ဆေးလိပ်၊ ကွမ်းယာ၊ ဆေးရွက်ကြီး သုံးစွဲခြင်းတွေဟာ လေဖြတ်စေတဲ့ အခြေခံအကြောင်းအရင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အထက်ပါ အကြောင်းအရာ/ အပြုအမူတွေကို တတ်နိုင်သမျှပြုပြင်ပြီး လေဖြတ်ခြင်းကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ဖို့အတွက် ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ လေဖြတ်စေသော အကြောင်းအရင်းများအကြောင်း လူမျိုးပေါင်းစုံ (၁၁) ဘာသာနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေ...

မနက်ဖြန်ကျ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ဆိုတော့... “ဆေးပေါင်းခတဲ့ည …. ဆေးပေါင်းခတဲ့ည…” ဆိုတဲ့ သီချင်းလေးတောင် နားထဲ ကြားယောင်လာပါပြီ။ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်တိုင်း စတုဒီသာတွေမှာ ဆေးဘက်၀င်အောင်ဆိုပြီး မယ်ဇလီဖူးသုပ်တွေ ထည့်ကျွေးကြ အိမ်နီးနားချင်းတွေလိုက်၀ေကြနဲ့ …. ရှိကြပါသေးတယ်။ မယ်ဇလီဖူးသုပ်ကို တန်ဆောင်မုန်းလပြည့် ကျီးမနိုးပွဲဓလေ့ (သူခိုးကြီးည) မှာ မျက်လုံးကျယ်အောင်ဆိုပြီး မိသားစုဆွေမျိုး အိမ်နီးနားချင်းတွေ မယ်ဇလီဖူးသုပ်ကို စုစားရင်း...

ဒီဇင်ဘာလည်း နီးလာပြီ... ဒီဇင်ဘာနီးလို့ ဆောင်းအေးအေးမှာ ဆွေးဆွေးလေး ကွေးနေချင်ပေမယ့်လည်း တချို့သောဆရာဝန်တွေမှာတော့ ဇောချွေးတွေ ပျံနေဆဲပေါ့။ ဟုတ်ပါတယ်... တယ်လီရဒ် - TeleRed က ဆရာဝန်တွေ အလုပ်များလာပြီလေ။ TeleRed ဆိုတာ ဘာကြီးလဲ... ဘာလို့ အလုပ်တွေများလာလဲ မှန်းကြည့်ကြမလား။ (စဉ်းစားပြီးရင် ဆက်ဖတ်ကြည့်ရအောင်နော်) TeleRed ဆိုတာကတော့ HIV လူနာတွေကို သီးသန့်ကြည့်ရှုပေးနေတဲ့ ဆေးခန်းလေးတွေပေါ့။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရောဂါအလိုက်...