အရိုးများဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကိုထောက်ပံ့ပေးတဲ့ ထောက်တိုင်များဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာတဲ့အရိုးများရှိနေဖို့လိုအပ်တာကို တော်ရုံသတိမထားမိတတ်ကြဘဲ ရောဂါဖြစ်မှ သတိရတတ်ကြပါတယ်။
.
⚫ အရိုးတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဘယ်လိုအရေးပါလဲ ⚫
အရိုးတွေက ခန္ဓာကိုယ်ကိုတည့်မတ်အောင် ထောက်ပံ့ပေးတယ်။ လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်တယ်။ ဒါ့အပြင် ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေ ပုံမှန်ဖြစ်ပေါ်နေစေဖို့ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း pH ထိန်းညှိပေးတဲ့နေရာမှာလည်း ပါတယ်ဆိုတာ သိကြပါရဲ့လား။
ခန္ဓာကိုယ်တွင်း cells တွေနဲ့ ဇီဝဖြစ်စဥ်တွေဟာ မှန်ကန်တဲ့ pH အနေအထားတစ်ခုမှာမှ အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်နိုင်တာပါ။ pH ကျဆင်းတဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ အရိုးတွေထဲက alkali တွေကို ထုတ်ပြီး pH ကို ပြန်ညှိယူရပါတယ်။
ကျွန်မတို့ အသက် ၃၀ လောက်အထိ အရိုးဆဲလ်တွေ ဖြစ်နှုန်းဟာ မြန်ဆန်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် pH ထိန်းညှိတဲ့ဖြစ်စဉ်မှာ အရိုးတွေကုန်ဆုံးနေပေမယ့် အရိုးသိပ်သည်းဆဟာ သိသာစွာလျော့နည်းမသွားပါဘူး။
အသက် ၃၀ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အရိုးဖြစ်ပေါ်နှုန်း ကျလာပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေကတော့ သွေးဆုံးပြီးရင် အရိုးသိပ်သည်းဆ နည်းလာပါတယ်။ အီစရိုဂျင်ဟော်မုန်းက အရိုးပွနှုန်းကို တားဆီးပေးတဲ့အတွက်ပါ။
အဲဒီတော့ အသက် ၃၀ နောက်ပိုင်း အရိုးသိပ်သည်းဆလျော့နည်းခြင်းဟာ သဘာဝမို့ ရှောင်လွဲလို့တော့မရပါ။
.
🛑 အရိုးသိပ်သည်းဆနည်းလာတဲ့အခါ ဖြစ်တဲ့ အရိုးပွရောဂါ (Osteoporosis) 🛑
အရိုးပွရောဂါလို့ခေါ်တဲ့ Osteoporosis ဆိုတာဟာ အရိုးရဲ့ထုထည်သိပ်သည်းဆ (Bone density) လျော့ကျလာခြင်းကို ခေါ်ပါတယ်။ အရိုးရဲ့သိပ်သည်းဆဟာ အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ လျော့ကျလာတတ်ပါတယ်။ တချို့လည်း အရွယ်မတိုင်မီ အရိုးသိပ်သည်းဆ နည်းနေတတ်ကြတယ်။ ဒီအခါ အရိုးတွေဟာ ကျိုးလွယ်လာပါတယ်။ ပြင်းအားနည်းနည်းလေးနဲ့ ချော်လဲလိုက်တာ၊ ဒဏ်ရာရတာမျိုးကနေ အရိုးကျိုးနိုင်တဲ့အထိ ဖြစ်သွားပါတယ်။
အရိုးပွ အရိုးကျိုးတာဟာ ခါးရိုး၊ လက်ဖျံ၊ တင်ပါးဆုံတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ ဒီလိုနေရာတွေဟာ ရေရှည်မှာ ခါးကုန်းသွားတာ၊ နာတာရှည်ခါးနာတာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အဲဒီတော့ အရိုးတွေကျန်းမာသန်မာနေစေဖို့ ဘယ်အသက်အရွယ်မှာမဆို ဂရုစိုက်သင့်တယ်လို့ ပြောရင် မမှားပါဘူးနော် ။ အရိုးတွေ မယုတ်လျော့ခင်ထဲက သိပ်သည်းဆကို အမြင့်ဆုံးတင်ထားနိုင်မှ တော်ရာကျပါမယ်။ လုပ်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းတွေ ရှိပါတယ်။
.
🟡 ဘယ်အသက်အရွယ်မှာမဆို အရိုးကျန်းမာရေး အတွက် လိုက်နာရန်နည်းလမ်းများ 🟡
♦️ အရိုးအတွက် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း
ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ကျင့်ရှိရင် သင့်ခန္ဓာကိုယ်က အရိုးတစ်ရှူးတွေကို ပိုတည်ဆောက်ပေးပါတယ်။ ဒါဟာ အရိုးသိပ်သည်းဆကို တိုးလာစေပြီး အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ အရိုးကျိုးလွယ်ခြင်းကို နည်းပါးစေပါတယ်။
အဲဒီတော့ အရိုးတွေကို “Use it or Lose it?”
သုံးမလား ဆုံးရှုံးခံမလား ရွေးပါပေါ့နော်။
(သုံးမလားဆိုတာ exercise လုပ်တာကို ပြောတာပါ)
လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့ အချိန်ပေးကြပါ။
Light impact exercise လို့ခေါ်တဲ့ ပြင်းအားမများတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းတွေကို များများလုပ်ပေးလေ ခန္ဓာကိုယ်ကို ပိုသန်မာလာစေရန် တွန်းအားပေးလေလေပါ။
Jogging ရွရွလေးပြေးတာ၊ အေရိုးဗစ်အားကစား၊ ကြိုးခုန်တာ၊ အလေးမခြင်း စတဲ့လေ့ကျင့်ခန်းတွေက အရိုးကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းမွန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့့် ရေကူး၊ စက်ဘီးစီး စတဲ့လေ့ကျင့်ခန်းတွေကျ နှလုံးအတွက်ကောင်းပေမယ့် အရိုးပွရောဂါအပေါ် သက်ရောက်မှုနည်းပါတယ်။
.
♦️အရိုးကျန်းမာစေရန် အစားအစာများ
ကယ်လ်ဆီယမ်နဲ့ ဗီတာမင် ဒီ၊ ဗီတာမင် ကေ ကြွယ်ဝတဲ့အစားအစာတွေကို စားသုံးပါ။
ဗီတာမင်ဒီကို နေရောင်ခြည်ကနေ ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အဆီများတဲ့ ပင်လယ်ငါးတွေကနေလည်း ရနိုင်ပါတယ်။ ဗီတာမင်ကေကိုတော့ အစိမ်းရောင် အစားအစာတွေနဲ့ အစေ့အဆန်တွေကနေ ရနိုင်ပါတယ်။
.
♦️ရောင်ရမ်းမှုကို လျော့ကျစေတဲ့အစားအသောက် (Anti inflammatory food) များ
ဆဲလ်တွေရောင်ရမ်းခြင်းဟာ မျက်စိနဲ့ သိသာစွာမမြင်ရပေမယ့် ဆဲလ်ပျက်စီးအိုမင်းစေတဲ့ အဓိအကြောင်းအရင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်တာကတော့ အသီးအနှံတွေနဲ့ အဆီများတဲ့ ပင်လယ်ငါးတွေပါ။ တစ်ပတ်ကို ဆာဒင်း၊ တူနာ၊ ဆယ်မွန် စတဲ့ငါးတွေကို လက်မအရွယ်အတုံး ၃ တုံးမှ ၅ တုံးခန့်၊ အသီးအနှံနဲ့ အရွက်တွေကို နေ့စဉ်ထည့်သွင်းစားသုံးသင့်ပါတယ်။
.
♦️အရိုးအတွက်မကောင်းတဲ့ အစားအစာတွေ
ဆားနဲ့ သကြားများစွာ စားခြင်း၊ အဆီအဆိမ့်တွေ၊ ပြုပြင်ထားတဲ့အသားတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက အက်ဆစ်ဓာတ်ကိုများစေပြီး အရိုးပျက်စီးခြင်းကို အားပေးပါတယ်။ အရိုးကနေ ကယ်လ်ဆီယမ်ဆုံးရှုံးမှုကို ဖြစ် စေပါတယ်။ တာရှည်ခံအောင်လုပ်ထားတဲ့ အစားအစာတွေထဲမှာ ဆားပါဝင်နှုန်းဟာလည်းများတာမို့ ဒီအစားအစာတွေကို အတိုင်းအတာနဲ့သာ ချင့်ချိန်စားသင့်ပါတယ်။
.
♦️ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းပါ
ကိုယ်အလေးချိန်ကို မနည်းမများ မျှတအောင်ထိန်းပါ။ အဝလွန်ခြင်းဟာ ရောင်ရမ်းခြင်းနဲ့ဆက်စပ်ပြီး အရိုးသိပ်သည်းဆကို နည်းစေနိုင်သလို ပိန်လွန်းရင်လည်း အာဟာရချို့တဲ့မှုတွေကြောင့် အရိုးကျန်းမာမှု နည်းနိုင်ပါတယ်။
.
♦️ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကို ရှောင်ပါ။
ဆေးလိပ်ဟာ အရိုးကိုအားဖြစ်အောင်လုက်ဆောင်ပေးတဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်စုပ်ယူခြင်းကို နည်းစေနိုင်တဲ့အပြင် အရိုးအသစ်ဖြစ်မှုကိုလည်း နည်းစေပါတယ်။
ကံကောင်းတဲ့အချက်ကတော့ ဆေးလိပ်ဖြတ်လိုက်တာနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ ပုံမှန်အတိုင်းပြန်အလုပ်လုပ်နိုင်လာမှာပါ။ အဲဒါကြောင့် အရိုးကျန်းမာချင်တယ်ဆိုရင် ဆေးလိပ်ကိုဖြတ်ပါ။
…
…
ဖော်ပြခဲ့တဲ့အချက်တွေဟာ အသက် ၃၀ ကျော်တွေတင်မဟုတ်ဘဲ အသက်ငယ်တဲ့သူတွေပါ လိုက်နာသင့်တဲ့အချက်တွေပါ။
အကုန်မလိုက်နာနိုင်ရင်တောင် လှုပ်ရှားမှု exercise တွေလုပ်ဖို့ မမေ့ပါနဲ့။ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပြီး အရိုးတွေကို လှုပ်ရှားပေးလေလေ သူတို့ကပိုသန်မာလာလေပါ။
အရိုးကျိုးလွယ်တယ်၊ အနည်းငယ်သောဒဏ်ရာနဲ့ကို အရိုးကျိုးဖူးတယ်ဆိုရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့သေချာပြဖို့ လိုပါတယ်။ အရိုးပွရောဂါစစ်ဆေးခြင်း၊ အရိုးပွရောဂါအတွက် ကုသမှုခံယူခြင်းပြုလုပ်ဖို့ လိုအပ်နိုင်ပါတယ်…။
အထူးကုသမားတော်တစ်ဦး
တယ်လီကျန်းမာ
Reference –
https:// patient. info
When to start worrying about your bones and osteoporosis
..
..
❤️NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ ❤️
👉တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် အခမဲ့ (အခမဲ့) တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်။
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက် တယ်လီကျန်းမာ messenger ကို ဆက်သွယ်ပါ။
(နေ့စဥ် မနက် ၈ နာရီမှ ည ၁၀ နာရီအထိ)
…
…
👉 စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးရင်ဖွင့်လိုသူများအတွက်….
မိမိကိုယ်ကိုသေကြောင်းကြံစည်မှု လုံးဝမရှိစေရ
Zero Suicide Hotline သို့ ဆက်သွယ်ရန်
(မနက် (၈) နာရီမှ နေ့လယ် (၁၂) နာရီ
ညနေ (၆) နာရီမှ ည (၁၀) နာရီအတွင်း)
*** မိနစ်ပိုင်းအတွင်း စာမပြန်ပါက “ /start” ဆိုသည်ကို ထပ်မံနှိပ်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည် ***
Ministry of Health,
National Unity Government.
