အရင်အပတ်တွေတုန်းက ကျန်းမာတဲ့လူနေမှုပုံစံဆီကိုသွားဖို့ တစ်ဆင့်ချင်းစီ စရအောင်လို့ပြောခဲ့တာ မှတ်မိကြမလားမသိ။
မိမိတို့ ဘယ်လိုစားသောက်နေထိုင်ဖြစ်တယ်ဆိုတာရော သုံးသပ်ခဲ့ကြပြီးလား မသိနော်။
အခုကတော့ ကျန်းမာတဲ့လူနေမှုပုံစံ ဖြစ်လာဖို့အတွက် အကြံပြုချက်လေးတချို့ပါ။
…
…
ပထမဆုံးအနေနဲ့ မိမိကိုယ်မိမိ ပြောင်းလဲချင်တဲ့ အချက်လေးတွေကို ချရေးလိုက်ပါ။ ဒီထဲက တစ်ခုခုကို စလုပ်နိုင်ဖို့ အောက်ပါအကြံပေးချက်များထဲ ထည့်သွင်းစဉ်းစားကြည့်ပါနော်။
အလေ့အကျင့်တစ်ခုဖြစ်ရအောင် ရှိပြီးသား အမြဲလုပ်နေကျ တစ်ခုခုနဲ့တွဲကြည့်ပါ… ဥပမာ တရားထိုင်တာကို စိတ်ကျန်းမာရေးသန်စွမ်းအောင် အကျင့်တစ်ခုလိုလုပ်ချင်တယ်။ ဒါပေမယ့်မလုပ်ဖြစ်နေဘူး။ အိပ်ခါနီးတိုင်းတော့ ဘုရားရှိခိုးဖြစ်တယ်ဆိုပါစို့။ ဒါဆိုရင် ဘုရားရှိခိုးပြီးရင် ၂ မိနစ်တရားထိုင်မယ်ဆိုပြီး ရည်စူးလိုက်ပါ။
အမြဲတစေဖြစ်မြောက်အောင် အကျင့်ကောင်းတစ်ခုမွေးမြူချင်တယ်ဆိုရင် ထုတ်ပြောရင် ပိုအောင်မြင်ခြေများပါတယ်တဲ့။ အားလုံးကို ကြေညာလိုက်တဲ့သဘောပေါ့။ Social media မှာတင်လည်း ရတယ်။ စာအုပ်ထဲချရေးလည်း ရတယ်။ တစ်ယောက်ယောက်ကိုပြောလည်း ရပါတယ်။ မိိမိအဆင်ပြေသလို ကြေညာပေါ့။
.
နောက်တစ်ခုက သေးသေးလေးကပဲ စပါ။ ဥပမာ ဝင်လေထွက်လေ မှတ်တာကြီးက အိပ်ပျော်ပျော်သွားတယ် မထူးဘူးလိုဘဲဆိုရင် ၂ မိနစ်ပဲ စလုပ်ကြည့်ပါ။ “၂ မိနစ်” နော် …မိနစ် ၂၀ မဟုတ်ဘူး။ ၅ မိနစ်လည်း မဟုတ်ပါဘူး။ ၂ မိနစ်ပြည့်တာနဲ့ ရပ်လိုက်ပါ။ ဒီလိုနဲ့ အချိန်ကြာမှ မိမိအတွက် အဆင်ပြေပြီဆိုမှ အချိန်ကိုတိုးပြီး ဆက်လုပ်ပါ။ အားကစားတစ်ခုခု လုပ်ချင်တယ် ဒါပေမယ့် မလုပ်ဖြစ်ဘူးဆိုရင်လည်း ထိုနည်းလည်းကောင်း လုပ်နိုင်ပါတယ်။ အိပ်ခါနီးတိုင်း (သို့) အိပ်ရာနိုးတိုင်း အကြောလျှော့တာကို စလုပ်ကြည့်တာမျိုးပေါ့။
ဒါမှမဟုတ် lunch break မှာ ထမင်းစားပြီးရင် ၁၀ မိနစ်လောက် အချိန်ကျန်ပါရောလား။ အဲဒီအချိန်မှာ ထိုင်ပြီးဖုန်းသုံးမယ့်အစား ကန်တင်းတစ်ပတ်ပတ်လျှောက်ပြီးမှ အခန်းထဲပြန်တာမျိုး၊ စျေးဆိုင်များအနားရှိရင် ညနေ အိမ်မှာချက်စားဖို့ အရွက်လေးနည်းနည်းဝယ်တာမျိုးနဲ့ တစ်နေ့တစ်နေ့ လမ်းလျှောက်တဲ့လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တယ်လို့ သဘောမထားဘဲ လုပ်သွားနိုင်ပါတယ်။
အကျင့်တစ်ခုမွေးချင်ရင်၊ ရေရှည်ဖြစ်ချင်ရင် ၂၁ ရက်တိတိ ဆက်တိုက်လုပ်ကြည့်ပါတဲ့။
မိမိအနေနဲ့ လုပ်ဖြစ်ချင်တာတွေကို လုပ်လို့လွယ်အောင်လုပ်ပြီး မိမိကိုယ်မိမိ မလုပ်စေချင်တာတွေဆို ခက်အောင်ထားပါတဲ့။ ဥပမာ ရေပိုသောက်ဖြစ်ချင်ရင် အလုပ်စားပွဲတို့၊ အိပ်ရာဘေးတို့၊ အခန်းထဲတို့လို အမြဲတစေ လက်တစ်ကမ်းမှာ ရေဘူးထားတာမျိုးပေါ့။ ဆီးချိုကျချင်တယ် ထမင်းလည်း လျှော့မစားနိုင်ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် ထမင်းအိုးကို အဝေးမှာထား.. စခူးရင် ထမင်းပန်းကန်ရဲ့ ၄ ပုံ ၁ ပုံသာဖြည့်ပါ။ ကျန်တဲ့အပုံက အရွက်နဲ့ဟင်းချိုက ၄ ပုံ၂ ပုံ၊ အသားဓာတ်ဖြစ်စေမှာ ၄ ပုံ ၁ ပုံ တစ်ခါထဲထည့်ပြီးစား။ ကဲ တစ်ပန်းကန်ကုန်လို့ မဝသေးရင် ထမင်းထပ်ဖြည့်ချင်ရင် ထရမယ်၊ လက်ရေကျင်းရမယ်၊ ထမင်းပန်းကန်ကိုကိုင်ပြီး ထမင်းအိုးရှိရာကို လျှောက်သွားရမယ်၊ ထမင်းအိုးဖုံးဖွင့်ပြီး ခူးရမယ်၊ အဖုံးပြန်အုပ်၊ ခုန ထမင်းစားနေတဲ့နေရာကိုပြန်လျှောက်၊ ဟင်းတွေထပ်ဖြည့်၊ ပြီးမှ ထိုင်စားရမယ်။ ကဲ ဒီလိုအဆင့်တွေများနေရင် တစ်ခါကနှစ်ခါ သိပ်မလုပ်ဖြစ်တော့ဘူးပေါ့။ လုပ်ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တောင် မိမိတကယ်ကိုစိတ်ပါပြီး အာသီသရှိလို့ဖြစ်တဲ့အတွက် ဝိနည်းလွတ်ပါတယ်လေ။
.
ရှူထောင့်ပြောင်းကြည့်ပါ။
ဆီးချိုဖြစ်ပြီး အစားရှောင်နေရတာကြီးကို မကြိုက်ဘူးဆိုရင် စိတ်ရှုထောင့်အရ အစားအသောက်ကို ရှောင်တာမဟုတ်ဘဲ ဆင်ခြင်ချင့်ချိန်ရတာ၊ ကြိုက်တာတွေ မစားရတော့တာမဟုတ်ဘူး.. ကြိုက်တဲ့အစားအစာကို သင့်တော်သလောက်သာ စားရတာလို့ မြင်ကြည့်ပါ။ နောက်ပြီး ကျန်းမာတဲ့စားသောက်ပုံစံနဲ့ဆို ဆရာဝန်ကို ဆေးတွေလျှော့ခိုင်းလို့ ရနိုင်မယ်၊ ဆေးဖ်ိုးလည်း သက်သာသလို သောက်ရတာလည်း သက်သာမယ်ဆိုတဲ့ မိမိကိုယ်မိမိ မက်လုံးပေးတဲ့ရှူထောင့်မျိုးက ပြောင်းတွေးကြည့်ပါ။
ကဲ ဒါဆိုရင် မိမိရော ဘယ်အကျင့်ကို စမွေးကြည့်ကြမလဲ စဉ်းစားပြီး ဒီနေ့ပဲ စတင်လိုက်ကြပါစို့နော်…။
(စကားမစပ် မိမိရဲ့ ကျန်းမာတဲ့လူနေမှုပုံစံနဲ့ပတ်သက်လို့ အကြံပေးချက်ရယူချင်တယ်ဆိုရင် တယ်လီကျန်းမာမှာ ဘွတ်ကင်လာယူလိုက်ပါလို့)
အာဟာရဆရာဝန်တစ်ဦး
Ref: Atomic habit နှင့် behavior modification နည်းနားများအား ကိုးကားပါသည်။
..
..
❤️NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ ❤️
👉တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် အခမဲ့ (အခမဲ့) တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်။
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက် တယ်လီကျန်းမာ messenger ကို ဆက်သွယ်ပါ။
(နေ့စဥ် မနက် ၈ နာရီမှ ည ၁၀ နာရီအထိ)
…
…
👉 စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးရင်ဖွင့်လိုသူများအတွက်….
မိမိကိုယ်ကိုသေကြောင်းကြံစည်မှု လုံးဝမရှိစေရ
Zero Suicide Hotline သို့ ဆက်သွယ်ရန်
(မနက် (၈) နာရီမှ နေ့လယ် (၁၂) နာရီ
ညနေ (၆) နာရီမှ ည (၁၀) နာရီအတွင်း)
*** မိနစ်ပိုင်းအတွင်း စာမပြန်ပါက “ /start” ဆိုသည်ကို ထပ်မံနှိပ်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည် ***
Ministry of Health,
National Unity Government.
