” ဘာကြောင့် သွားဝါရသလဲနဲ့…
ဘယ်လိုကုသကြမလဲ “
သွားတွေဝါနေလို့ ယုံကြည်ချက်ရှိတဲ့အပြုံးလေးတွေ ပျောက်ဆုံးနေသူတွေအတွက် သွားဝါခြင်း ( Tooth discoloration ) အကြောင်း တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါတယ်။ အများစုက သွားဝါတယ်လို့ ခြုံငုံခေါ်ကြပေမယ့် တကယ်ကတော့ သွားအရောင်ပြောင်းလဲပြီး သွားအရောင်က ဝါတာ၊ ညိုတာ၊ မဲတာအပြင် ဖြူလွန်းနေတာအားလုံးက Tooth Discoloration ထဲ ပါဝင်ပါတယ်။
သွားဝါစေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေ အများကြီးရှိတဲ့ထဲကမှ အဓိက ၃ ချက်ကတော့
* Extrinsic ( အစားအသောက်စတဲ့ ပြင်ပအရာတွေနဲ့ သွားနဲ့ထိတွေ့ပြီး အရောင်ပြောင်းခြင်း )
* Intrinsic ( သွားတွင်းပြဿနာ သို့မဟုတ် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် အရောင်ပြောင်းခြင်း )
* Age-related ( အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာခြင်းကြောင့် အရောင်ပြောင်းခြင်း )တို့ဖြစ်ပါတယ်။
..
အဖြစ်များတဲ့ သွားဝါစေတဲ့အချက်တွေကတော့ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်…
* ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်၊ ကိုလာ၊ ဝိုင်၊ ပန်းသီး၊ အာလူးစတာတွေ အစားများခြင်း
* ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း
* သွားပုံမှန်မတိုက်ခြင်း၊ သွားကိုပုံမှန်သန့်ရှင်းရေးမလုပ်ခြင်း၊ သွားကျန်းမာရေးကို ဂရုမစိုက်ခြင်း
* အချို့သောရောဂါတွေက သွားကြွေလွှာကို ထိခိုက်စေခြင်း
* ဦးခေါင်းနှင့်လည်ပင်း ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးယူနေသူများ၊ ကင်ဆာဆေးသွင်းနေသူများ
* Tetracycline, Doxycycline စတဲ့ပိုးသတ်ဆေးဝါးများ သောက်သုံးနေရသူများ
* Chlorhexidine and Cetylpyridinium chloride ပါသော ပါးစပ်ဆေးရည်သုံးစွဲနေသူများ
* Benadryl ၊ သွေးတိုးကျဆေးနှင့် စိတ်ကျန်းမာရေးဆေးဝါးများ သုံးစွဲနေရသူများ
* အသက်အရွယ်ကြီးရင့်လာခြင်း
* မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း
* ဖလိုရိုက်ဓာတ်များသောနေရာဒေသတွင် နေထိုင်ခြင်း
* ငယ်စဉ်က သွားကိုထိခိုက်ဒဏ်ရာရထားဖူးသူများ
* သွားပိုးပေါက်ဖာရာမှာ အသုံးပြုတဲ့ Silver sulfide က သွားအရောင်ကို အမဲရောင်ပြောင်းစေပါတယ်။
* ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်ရောဂါပိုးဝင်ခြင်းကလည်း သန္ဓေသားရဲ့ သွားကြွေလွှာကိုထိခိုက်စေပြီး သွားအရောင်ပြောင်းစေနိုင်ပါတယ်။
..
..
သွားမဝါအောင် သွားအရောင်မညစ်ထေးအောင် ဘယ်လိုကာကွယ်ကြမလဲ ?
သွားတွေမဖြူလို့ စိတ်ဓာတ်ကျနေစရာမလိုပါဘူးနော်။ ခုလိုခေတ်ကြီးမှာ သဘာဝနည်းတွေရော ဆေးဝါးကုထုံးနည်းတွေရောနဲ့ သင့်အပြုံးလေးတွေကို ယုံကြည်မှုပြန်ရအောင် လုပ်လို့ရနေပါပြီ။
* ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်၊ ဆိုဒါ၊ ဝိုင်၊ ပဲငံပြာရည်စတာတွေကို ရှောင်ပါ။ မသောက်ရမနေနိုင်ဘူးဆိုရင်လည်း ပိုက်လေးနဲ့ သောက်ပါ။ ပိုက်နဲ့သောက်တဲ့အခါ သွားနဲ့ထိတွေ့မှုနည်းတော့ အရောင်မစွန်းစေတော့ပါဘူး။
* သွားကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ပြီး သွားသန့်ရှင်းရေးပုံမှန်လုပ်ပါ။ ၆ လ တစ်ခါ သွားဆရာဝန်နဲ့ ပြသသင့်ပါတယ်။
* သွားဖြူစေတဲ့ products တွေ သုံးပေးနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့သွားဟာ ဘာကြောင့်အရောင်ပြောင်းရတယ်ဆိုတဲ့အပေါ်မူတည်ပြီး ဆေးအမျိုးမျိုးထဲကနေ ရွေးချယ်အသုံးပြုရမှာမို့ သွားနှင့်ခံတွင်းဆရာဝန်နဲ့ အရင်တိုင်ပင်ဖို့တော့ လိုပါတယ်။
* သွားအရောင်ချွတ်ခြင်း၊ သွားကြွေလွှာကပ်ခြင်းစတဲ့ ကုထုံးများလည်း ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ကာ ကုသမှုခံယူနိုင်ပါတယ်။
( သွားနှင့်ခံတွင်းဆရာဝန်နဲ့ အခမဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးလိုပါက တယ်လီကျန်းမာ messengerမှာ ဘိုကင်ယူပြီး ပြသလို့ရပါတယ် )
Reference:
https://www.webmd.com/oral-health/plaque-and-your-teeth
NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ
တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှ အခမဲ့တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက်( https://m.me/telehealthmm )ကို နှိပ်ပါ
( နေ့စဉ် မနက် ၈နာရီမှ ည၁၀နာရီအထိ )
#nugmoh#telehealth#telemedicine
#teleconsultation#တယ်လီကျန်းမာ
#toothdiscoloration#သွားဝါခြင်း
#သွားအရောင်ပြောင်းခြင်း
Ministry of Health,
National Unity Government.
Published on: 19 December 2022
Last Updated: 19 December 2022