Hiking ဆိုတာဘာလဲ….
Hiking ဆိုတဲ့စကားလုံးကို အပျော်တမ်းတောင်တက်ခရီးတွေမှာ သုံးလေ့ရှိကြလို့ တောင်တက်ခြင်းလို့ အမှတ်မှားတတ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ Hiking ဆိုတာ တောတောင်သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ထဲကို ခပ်ကြာကြာလေး လမ်းလျှောက်သွားတာလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ သဘာဝသစ်တောဥယျာဉ်တွေထဲက တောလမ်းလေးတွေမှာ၊ တောထဲတောင်ထဲက လူသွားလမ်း၊ တောင်ပေါ်လမ်းလေးတွေမှာ နေ့ချင်းပြန်၊ တစ်ညအိပ်/နှစ်ညအိပ် ခရီးတို လမ်းလျှောက်တာမျိုးပါ။ တောင်ကုန်းတွေပေါ် အတက်အဆင်းလေးတွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။
သူနဲ့ခပ်ဆင်ဆင် စကားလုံးက Trekking (လမ်းကြမ်းခြေလျင်ခရီးသွားခြင်း) ပါ။ Trekking မှာတော့ သွားတဲ့ခရီးလမ်းက ပိုကြမ်းတမ်းပြီး ပိုလည်းရှည်ပါတယ်။ သွားစရာလမ်းက ရှိချင်မှရှိပါလိမ့်မယ်။ လမ်းခရီးမှာ တဲထိုးအိပ်ကြမယ်။ အတက်အဆင်းကြမ်းမယ်။ လမ်းမှာ နှစ်ည/သုံးညမက အိပ်ကြရမယ်ဆိုတဲ့ ညအိပ်ခရီးတွေ ဖြစ််တတ်ကြပါတယ်။
…
…
Hiking (သဘာဝ၏ရင်ခွင်ထဲတွင် လမ်းလျှောက်ခြင်း) က ကျန်းမာရေးအတွက် ဘာတွေကောင်းစေသလဲ….
ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ဖြစ်တဲ့အတွက် တခြားကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလုပ်လို့ ရနိုင်တဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေအကုန်လုံးကို ရနိုင်တဲ့အပြင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ သာယာလှပမှုကို ခံစားရတာ၊ အတက်အဆင်းခရီးတွေကြောင့် စိတ်လှုပ်ရှားရတာ စတဲ့အပိုဆုတွေကိုပါ ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အောက်ဖော်ပြပါ ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးတွေ ရစေတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။
၁။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် သွေးလှည့်ပတ်မှုဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်လာပြီး နှလုံးကြွက်သားတွေလည်း ပိုမိုသန်မာလာကာ နှလုံးရောဂါရနိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပါတယ်။
၂။ အခြား ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လေ့ကျင့်ခန်းတွေလိုပဲ Hiking က သွေးဖိအား (သွေးပေါင်) ကို လျှော့ချပေးပါတယ်။
၃။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် သွေးထဲကသကြားဓာတ်ကို ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။
၄။ ခန္ဓာကိုယ်က စွမ်းအင်သုံးရတဲ့အတွက် အဝလွန်တာကို ကာကွယ်ပေးပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကို ကျစေပါတယ်။ (နည်းနည်းလျှောက်ပြီး များများစားရင်တော့ အလုပ်မဖြစ်ပါ) အမြင့်တက်တဲ့လမ်းကို လျှောက်တဲ့အခါ စွမ်းအင်ကို ပိုသုံးသလို ကြွက်သားတွေကိုလည်း ပိုမိုသန်မာစေပြီး ကြွက်သားတွေ သေးကျုံ့သွားခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
၅။ ကြည်လင်တဲ့ကောင်းကင်၊ လှပတဲ့ပန်းမန်တွေ၊ ချစ်စဖွယ် အကောင်ငယ်ကလေးတွေနဲ့ ပြည့်နေတဲ့ သဘာဝရဲ့ရင်ခွင်ကြီးထဲကို ရောက်သွားတဲ့အခါ စိတ်ရဲ့တင်းကျပ်ဖိစီးမှုတွေဟာ လျော့ကျသွားပါတယ်။ Endorphins, Serotonin, Norepinephrine စတဲ့ စိတ်ကိုပျော်ရွှင်ကြည်နူးစေတဲ့ ဟော်မုန်းတွေပါ ထွက်လာပြီး စိတ်ကျဝေဒနာခံစားနေရတာကိုတောင် သက်သာစေပါတယ်။
၆။ လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ကိုယ်အပူချိန်တက်လာပြီးနောက် အနားယူလိုက်လို့ အပူချိန်ပြန်ကျသွားတဲ့အခါ အိပ်စက်ခြင်းကို အထောက်အကူဖြစ်စေသလို နေရောင်နဲ့ထိတွေ့လို့ရလာတဲ့ ဗီတာမင်ဒီကလည်း အိပ်စက်ခြင်းကို ကူညီတာကြောင့် အိပ်ပျော်ရခက်သူတွေအတွက် ပိုအကျိုးရှိပါတယ်။
၇။ လူတွေအသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ အရိုးတွေ သိပ်သည်းမှုကျပြီး ကြွက်သားတွေဟာ လျော့ရဲလာ/ကျုံ့လာတတ်ကြပါတယ်။ ဘယ်လိုကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမျိုးမဆို အရိုးတွေကို ပိုမိုကျစ်လစ်မာကျောစေသလို ကြွက်သားတွေကိုလည်း ပိုသန်မာတောင့်တင်းစေပြီး ကြွက်သားကျုံ့ခြင်းကို လျှော့ချပေးပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အတက်အဆင်းများတဲ့ လမ်းတွေကိုသွားရင် အရိုးနဲ့ ကြွက်သားတွေအတွက် ပိုကောင်းပါတယ်။
၈။ အဆစ်အမြစ်နာတတ်သူ/ရောင်တတ်သူတွေမှာ သာမန်လမ်းလျှောက်ရင် ဒူး၊ တင်ပါးဆစ်၊ ခြေကျင်းဝတ်၊ ခြေထောက်အဆစ်တွေအပေါ် ကိုယ်အလေးချိန်ရဲ့ သုံးဆလောက်သာ ဝန်ပိပေမယ့် ပြေးတဲ့အခါ ကိုယ်အလေးချိန်ရဲ့ ရှစ်ဆအထိဝန်ပိပြီး ဒဏ်ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် အဲလိုသူတွေအတွက် သိပ်မကြမ်းတဲ့ အတက်အဆင်းခရီးတွေ သွားခြင်းက တခြားလေ့ကျင့်ခန်းတွေလောက် အဆစ်တွေကို ဒဏ်မပိစေဘဲ နှလုံးခုန်နှုန်းကိုမြန်စေကာ ကျန်းမာစေလို့ နည်းနည်းလုပ်တာတောင် တူညီတဲ့ရလဒ်ကို ရစေပါတယ်။
၉။ တောလမ်းနဲ့ တောင်တက်လမ်းတွေမှာ လျှောက်ရတဲ့အခါ မညီညာတဲ့မျက်နှာပြင်တွေမှာ သွားရတာကြောင့် ကိုယ်အနေအထား ဟန်ချက်ထိန်းဖို့ ပိုလုပ်ရတဲ့အတွက် ခန္ဓာကိုယ်ဟန်ချက်ထိန်းစနစ်ကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေပါတယ်။
…
…
◾စနစ်တကျပြင်ဆင်ပါ….
Hiking ကပေးမယ့် ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးတွေကိုရချင်ရင် စနစ်တကျ ပြင်ဆင်သွားဖို့တော့ လိုပါတယ်။
၁။ ဖိနပ်နဲ့ခြေအိတ်တွေကို ရွေးတဲ့အခါ သက်တောင့်သက်သာရှိအောင်၊ အကာအကွယ်ပေးနိုင်အောင်သာမက ခြေထောက်တွေ ခြောက်သွေ့နေအောင် ထိန်းပေးနိုင်စွမ်းကိုပါ ထည့်တွက်သင့်ပါတယ်။ ချွေးစို၊ ရေနည်းနည်းစိုနေတဲ့အခါ သိုးမွှေးခြေအိတ်က ဝါဂွမ်းခြေအိတ်ထက် ခြေထောက်ကို ပိုပြီးခြောက်သွေ့နေစေပါတယ်။
၂။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလုပ်လို့ ကိုယ်အပူချိန်တက်လာတဲ့အခါ အလွယ်တကူ အပူလျှော့နိုင်အောင် အဝတ်အစားကို စဝတ်ကတည်းက အလွှာနဲ့ဝတ်သင့်ပါတယ်။ အေးနေရင် နှစ်ထပ်/သုံးထပ်ဝတ်ထားပြီး လိုရင်လိုသလို အပေါ်ယံအလွှာတွေကို ချွတ်နိုင်ဖို့ပါ။ စိုရင်လဲဖို့ အဝတ်အပို၊ လက်အိတ်/ခြေအိတ်အပိုတွေကို ဆောင်သွားဖို့ လိုပါတယ်။
၃။ ရေဓာတ်လုံလုံလောက်လောက် ရရှိနေစေဖို့ သောက်ရေကို လုံလောက်အောင် ယူသွားရပါမယ်။ ချွေးထွက်များရင် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးလို့ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နိုင်သလို ကြွက်တက်နိုင်ပါတယ်။ ခရီးရှည်ရင်၊ အထူးသဖြင့် အေးတဲ့ဒေသတွေမှာ Hiking သွားရင် အားဖြည့်အစားအစာ (Energy bar, Energy drink) တွေကို ဆောင်သွားဖို့ လိုနိုင်ပါတယ်။
၄။ မိမိသွားမယ့်ခရီးနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ကြိုတင်လေ့လာပါ။ ဖုန်းအားသွင်းထားပါ။ အရေးပေါ် ဆက်သွယ်ရမယ့် ဖုန်းနံပတ်တွေကို အလွယ်တကူရှာလို့ရအောင် လုပ်ထားပါ။ ကိုယ်ရောက်တဲ့နေရာတွေကို မှတ်သားထားလို့ရတဲ့ ဖုန်းတွင်းသုံးကိရိယာ (Application) သို့မဟုတ် မြေပုံကို သုံးမယ်ဆိုရင် လမ်းပျောက်တာမျိုးကနေ ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ အန်းဒရွိုက်ဖုန်း (Android phone) ဆိုရင် Geo Tracker လို ဖုန်းတွင်းသုံးကိရိယာ (Application) သုံးပြီး ကိုယ်လျှောက်နေတဲ့လမ်းကို ဖုန်းထဲမှာ မှတ်တမ်းတင်ထားလို့ရပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာ လမ်းပြန်ရှာလို့ လွယ်ကူစေရုံသာမက ကိုယ်သွားခဲ့တဲ့ခရီးမှာ သွားနှုန်း၊ အတက်အဆင်း၊ အကွာအဝေး၊ ကြာချိန် စတဲ့အချက်လက်တွေကိုပါ ထုတ်ပေးပါတယ်။
Hiking သွားဖို့ အဆင်မပြေသေးသူတွေလည်း တစ်နေ့ကို နာရီဝက်လောက်နဲ့ အနည်းဆုံး တစ်ပတ်ကို မိနစ် ၁၅၀ လောက် ခပ်သွက်သွက်လမ်းလျှောက်ပေးတာလိုမျိုး ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုကို ပုံမှန်လုပ်ပေးမယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးကို အများကြီး အကျိုးပြုမှာပါနော်…။
Reference:
– https : // health . clevelandclinic . org /9-benefits-of-hiking
..
..
❤️NUG, MOH တယ်လီကျန်းမာ၊ လူတိုင်းအတွက်ပါ ❤️
👉တယ်လီကျန်းမာတွင် ဆရာဝန်များနှင့် အွန်လိုင်းမှတစ်ဆင့် အခမဲ့ (အခမဲ့) တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်။
*** ပိတ်ရက်မရှိပါ ***
ကြိုတင်ဘိုကင်ယူရန်အတွက် တယ်လီကျန်းမာ messenger ကို ဆက်သွယ်ပါ။
(နေ့စဥ် မနက် ၈ နာရီမှ ည ၁၀ နာရီအထိ)
…
…
👉 စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးရင်ဖွင့်လိုသူများအတွက်….
မိမိကိုယ်ကိုသေကြောင်းကြံစည်မှု လုံးဝမရှိစေရ
Zero Suicide Hotline သို့ ဆက်သွယ်ရန်
(မနက် (၈) နာရီမှ နေ့လယ် (၁၂) နာရီ
ညနေ (၆) နာရီမှ ည (၁၀) နာရီအတွင်း)
*** မိနစ်ပိုင်းအတွင်း စာမပြန်ပါက “ /start” ဆိုသည်ကို ထပ်မံနှိပ်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည် ***
Ministry of Health,
National Unity Government.
